Het Incident van 18 september in 1931 is niet slechts een hoofdstuk uit de geschiedenis—het is een levendige herinnering die wordt bewaard via historische overblijfselen, herdenkingszalen en monumenten verspreid over China. Deze locaties, variërend van de resten van de spoorlijn van Liutiaohu tot grootschalige herdenkingsmusea, dienen als belangrijke educatieve hulpmiddelen om de lessen van het incident door te geven aan toekomstige generaties. Ze eren ook het nagedachtenis van degenen die leden en vochten tijdens de bezetting, en zorgen ervoor dat hun verhalen niet worden vergeten.
Een van de belangrijkste historische overblijfselen in verband met het voorval van 18 september is de Liutiaohu-spoorweglocatie in Shenyang, provincie Liaoning. Hier liet het Japanse Kwantung-leger op de avond van 18 september 1931 explosieven ontploffen om hun militaire aanval te rechtvaardigen. Historische bronnen tonen aan dat de explosie zorgvuldig was gepland; Japanse militaire documenten uit die tijd, nu tentoongesteld in het museum op de locatie, bevatten gedetailleerde blauwdrukken van de sabotageactie en communicatielogboeken die de coördinatie van het valse-vlaggenincident vastleggen.
Vandaag de dag is de locatie behouden gebleven als historisch monument, met een gedeelte van het oorspronkelijke spoor, een stenen markeringssteen die de plaats van de explosie aangeeft en een klein museum waar foto's en voorwerpen uit het incident worden tentoongesteld. Bezoekers kunnen de exacte plek zien waar de explosie plaatsvond, evenals overblijfselen zoals de gereedschappen die Japanse soldaten gebruikten om de springladingen te plaatsen en de resten van een uniform van een Chinese soldaat die op de plaats delict werd gevonden. Onlangs is er een metalen identiteitsplaatje uit de bezittingen van een Chinese soldaat opgegraven, met daarop zijn naam en eenheid genoteerd; dit plaatje is aan de tentoonstelling toegevoegd en creëert een ontroerende persoonlijke band met de slachtoffers. De Liutiaohu-spoorweglocatie is een krachtige herinnering aan de oorsprong van het incident en helpt bezoekers het voorbedachte karakter van de militaire actie van Japan te begrijpen.
Een andere belangrijke locatie is het Museum van de 18 september-geschiedenis in Shenyang, dat is opgericht om het incident en de daaropvolgende bezetting van Noordoost-China te documenteren. Het museum werd in 1991 geopend, ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van het incident, en beslaat een oppervlakte van meer dan 30.000 vierkante meter, met meerdere tentoonstellingszalen, buitenexpositieruimtes en een herdenkingsplein. De exponaten in het museum zijn chronologisch gerangschikt, beginnend met de achtergrond van het incident in het begin van de twintigste eeuw, daarna de gebeurtenissen van 18 september 1931 en de bezetting van Noordoost-China, en eindigend met de verzetshandelingen van het Chinese volk en de uiteindelijke overwinning in de Oorlog tegen Japan.
De tentoonstellingen van het museum omvatten een breed scala aan artefacten, zoals Japanse militaire uniformen, wapens en documenten; persoonlijke voorwerpen die toebehoorden aan Chinese burgers en verzetsstrijders, zoals brieven, dagboeken en kleding; en grootschalige diorama's die belangrijke gebeurtenissen weergeven, zoals de aanval op de Beidaying-kazerne en de vorming van vrijwilligersleger. Een bijzonder aangrijpende tentoonstellingsruimte bevat een gereconstrueerde Japanse verhoorkamer, compleet met replica's van folterapparatuur die werd gebruikt tijdens de bezetting, gebaseerd op getuigenverslagen van overlevenden. Een van de meest indrukwekkende tentoonstellingen is een muur bedekt met de namen van meer dan 300.000 Chinese burgers en soldaten die stierven tijdens de bezetting van Noordoost-China. Het museum maakt ook gebruik van moderne technologie, zoals virtual reality en interactieve schermen, om de geschiedenis boeiender te maken voor jongere bezoekers. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld met behulp van VR-headsets 'meemaken' hoe de nacht van 18 september 1931 was, gezien door de ogen van een Chinese burger die in Shenyang woonde. Daarnaast maakt een augmented reality-functie het mogelijk dat bezoekers specifieke artefacten scannen en korte video-reconstructies bekijken van historische gebeurtenissen die betrekking hebben op het voorwerp.
Naast Shenyang zijn er talloze andere gedenkplaatsen en monumenten gewijd aan het Incident van 18 september in heel Noordoost-China. In Changchun, provincie Jilin, herdenkt de Gedenkhal van het Noordelijke Anti-Japanse Geüniteerde Leger de soldaten die vochten tegen de Japanse bezetting als onderdeel van het Noordelijke Anti-Japanse Geüniteerde Leger — een belangrijke verzetsgroep opgericht in de jaren dertig. Het museum toont wapens die werden gebruikt door het leger, persoonlijke voorwerpen van de leiders en foto's van hun gevechten. Opvallend is een met de hand geschreven slagkaart van generaal Yang Jingyu, de beroemde verzetsleider, die prominent wordt tentoongesteld en inzicht geeft in de tactische scherpzinnigheid van de anti-Japanse strijdkrachten. In Harbin, provincie Heilongjiang, heeft het Plein van het 18 September-incident een groot monument met de woorden 'Gedenkteken Incident 18 September' erin gegraveerd, evenals een fontein en een tuin gewijd aan vrede. Elk jaar op 18 september wordt op het plein een plechtige ceremonie gehouden, waarbij bewoners bloemen neerleggen en een minuut stilte in acht nemen ter herdenking.
Deze historische overblijfselen en monumenten spelen een cruciale rol bij het doorgeven van de historische herinnering aan jongere generaties. In China organiseren scholen vaak excursies naar deze plaatsen, waar leerlingen via rondleidingen, lezingen en interactieve activiteiten leren over het Incident van 18 september. Bijvoorbeeld in het Museum Geschiedenis 18 september kunnen leerlingen deelnemen aan 'historische re-enactments' van verzetshandelingen, zoals het schrijven van illegale kranten of het inpakken van voorraden voor vrijwilligerslegers. Deze activiteiten helpen leerlingen op persoonlijk niveau verbinding te maken met de geschiedenis, waardoor het meer wordt dan alleen maar een reeks data en gebeurtenissen. Het museum organiseert ook jaarlijkse essaywedstrijden voor leerlingen, om hen aan te moedigen na te denken over de betekenis van de historische gebeurtenissen en hun relevantie vandaag de dag.
De bezienswaardigheden trekken jaarlijks ook een groot aantal binnenlandse en internationale toeristen. In 2023 verwelkomde het Historisch Museum van 18 september meer dan 1,5 miljoen bezoekers, waaronder toeristen uit Japan, Zuid-Korea, de Verenigde Staten en Europa. Voor internationale bezoekers bieden deze locaties de mogelijkheid om kennis te maken met een deel van de geschiedenis dat vaak wordt over het hoofd gezien in westerse verhalen, wat bijdraagt aan een vollediger begrip van de Tweede Wereldoorlog in Oost-Azië. Het museum organiseert regelmatig internationale academische conferenties, waar historici en onderzoekers samenkomen om de gebeurtenissen van het incident van 18 september en hun wereldwijde implicaties te bespreken en te analyseren.
Het behoud van deze historische overblijfselen gaat niet zonder uitdagingen. Door de jaren heen kunnen natuurlijke slijtage en menselijke activiteit de locaties beschadigen. Om dit aan te pakken, heeft de Chinese overheid aanzienlijke fondsen geïnvesteerd in de restauratie en het onderhoud van de overblijfselen van het Incident van 18 september. Zo onderging de spoorweglocatie Liutiaohu in 2020 een grote restauratieproject, dat bestond uit het repareren van het spoor, het upgraden van de tentoonstellingsstukken in het museum en het verbeteren van bezoekersvoorzieningen. Het restauratieproces omvatte geavanceerde conserveringstechnieken, zoals 3D-scannen om de oorspronkelijke textuur van voorwerpen te behouden en milieumonitoringssystemen om vochtigheid en temperatuur in tentoonstellingsruimtes te regelen. De overheid heeft ook samengewerkt met lokale gemeenschappen en historische organisaties om nieuwe artefacten met betrekking tot het incident te verzamelen en behouden, zodat de tentoonstellingen actueel en volledig blijven. Vrijwilligers uit de gemeenschap nemen vaak deel aan acties om artefacten te verzamelen, waarbij zij oudere bewoners interviewen om mondelinge geschiedenis en familieerfstukken uit die periode te vergaren.
Naast fysieke conservering is er ook aandacht voor digitale bewaring. Veel musea hebben online versies van hun tentoonstellingen gecreëerd, waardoor mensen over de hele wereld vanuit huis toegang kunnen krijgen tot informatie over het Incident van 18 september. Het Museum Geschiedenis van de 18e september heeft bijvoorbeeld een website en een mobiele app met virtuele rondleidingen, videolectures en digitale archieven van artefacten. De digitale archieven bevatten afbeeldingen in hoge resolutie van zeldzame documenten en interactieve tijdlijnen die gebruikers kunnen verkennen. Deze digitale bewaring maakt de geschiedenis niet alleen toegankelijker, maar draagt ook bij aan de bescherming ervan tegen verlies of vergetelheid. Het museum heeft bovendien samenwerkingen aangegaan met internationale digitale platforms om zijn inhoud te delen, waardoor een breder wereldwijd publiek wordt bereikt en er begrip ontstaat tussen culturen voor dit cruciale historische gebeuren.
De rol van deze historische overblijfselen en monumenten gaat verder dan educatie — ze dienen ook als een herinnering aan het belang van vrede. Veel van de locaties hebben tentoonstellingen of boodschappen die gewijd zijn aan het bevorderen van vrede en het voorkomen van oorlog. Bijvoorbeeld, het Gedenkplein van 18 september in Harbin heeft een stenen plaat met de woorden "Herdenk de geschiedenis, koester de vrede" erin gegraveerd. Deze boodschappen spreken bezoekers uit de hele wereld aan en herinneren hen eraan dat de lessen van het Incident van 18 september niet alleen over het verleden gaan, maar ook over het opbouwen van een vreedzamere toekomst. Het museum organiseert regelmatig vreeducatieworkshops voor jongeren, waarbij deelnemers discussies voeren over conflictoplossing en het belang van internationale samenwerking, gebruikmakend van de historische context van het Incident van 18 september als uitgangspunt voor dialoog.
